Juliano
Hesperis matronalis
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Cassouleto, Joulieto, Jouliano, Jouriano.
Nom en français : Julienne des dames.
Descripcioun :La juliano es uno grando planto emé de flour quouro blanco, quouro vióuleto, segound li pèd. Li fueio soun peréu proun chanjadisso, mai o mens pelouso. Se recounèis à si grapo de flour que li petalo soun quàsi redouno e à si boudousco sus li coustat e pulèu torso. Es uno planto naturalamen raro en Prouvènço que recerco li relarg umido, mai de cop que i'a naturalisado à parti de grano ourticolo.
Usanço :Li flour e li jòuini flour se manjon en ensalado. Se fai un òli emé li grano. Ei tambèn uno planto vertuouso contro lou tussi, lou mau-de-terro, lou prussi e qu'ajudo à pissa.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80 (100) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hesperis
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Valoun umide
- Colo
Estànci : Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hesperis matronalis L., 1753
Vesso(-agradivo)
Vicia laeta
Fabaceae Leguminosae
Noms en français : Vesce plaisante, Vesce de Barbazita.
Descripcioun :Aquelo vesso s'espandis souto li blachiero e li castagnaredo di Mauro. La veirès en liò autro-part en Prouvènço (Isto en Corso e en Itàli). Se recounèis à si flour de 18 à 22 mm di dos coulour, jauno e vióuleto e à si fueio de 3 à 7 paréu de fueioun que porton uno vediho. Li jóuini dóusso soun glandoulouso. Es uno planto proun raro, proutegido en listo roujo, categourìo VU (vulnerablo).
Usanço :Ramenten qu'èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).
Port : Erbo
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vicia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 18 à 22 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 400 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Blachiero
- Castagnaredo
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Eurimediterrano-Nord-Èst
Ref. sc. : Vicia laeta Ces., 1838
(= Vicia barbazitae Ten. & Guss., 1839 )